زمین گردشگری
این رویکرد، علاوه بر جذابیتهای طبیعی، به ترویج آگاهیهای علمی، فرهنگی و زیست محیطی در میان گردشگران میپردازد. این نوع گردشگری با هدف ارتقای آگاهی عمومی از فرآیندهای زمینشناسی و ترویج حفاظت از منابع طبیعی، بهویژه در مناطق روستایی و کمتر توسعهیافته، طراحی میشود. از زیر مجموعه های ژئوتوریسم می توان به ژئوپارک به یک منطقه جغرافیایی تعریفشده گفته میشود که دارای منابع زمینشناسی با ارزش علمی، آموزشی، فرهنگی و زیباییشناسی است و مدیریت آن به منظور حفاظت از این منابع، ترویج گردشگری پایدار و آموزش عمومی انجام میشود. ژئوسایت به مکان یا نقطهای گفته میشود که دارای ویژگیهای زمینشناسی برجسته است و میتواند شامل سنگها، فسیلها، کانیها، ساختارهای زمینشناسی یا پدیدههای طبیعی دیگر باشد. ژئوسایتها معمولاً بخشی از یک ژئوپارک هستند.در حال حاضر، ایران دارای سه ژئوپارک ثبتشده در فهرست جهانی یونسکو است که هرکدام ویژگیهای زمینشناسی و طبیعی منحصر بهفردی دارند.
ژئوپارک قشم – اولین ژئوپارک ایران و خاورمیانه
در جزیره قشم، استان هرمزگان واقع شده و با مساحتی بالغ بر ۱٬۵۰۰ کیلومتر مربع، اولین ژئوپارک ایران و خاورمیانه است که در سال ۲۰۰۶ در فهرست جهانی یونسکو ثبت شد. این جزیره بهدلیل ویژگیهای زمینشناسی خاص خود، مانند دره ستارگان، غار نمکدان، و سواحل صخرهای، بهعنوان یک مقصد ژئوتوریستی برجسته شناخته میشود.
ژئوپارک ارس – ژئوپارک مرزی با تنوع زیستی و زمینشناسی
در استان آذربایجان شرقی، شهرستان جلفا واقع شده است این ژئوپارک با مساحتی حدود ۱٬۶۷۰ کیلومتر مربع، در سال ۲۰۲۳ بهعنوان سومین ژئوپارک جهانی ایران در فهرست یونسکو ثبت شد. این منطقه بهدلیل تنوع زمینشناسی، از جمله وجود سنگهای رسوبی و آتشفشانی، و همچنین زیستگاههای طبیعی و گونههای نادر جانوری، از اهمیت بالایی برخوردار است
ژئوپارک طبس – ژئوپارک کویری با ویژگیهای زمینشناسی خاص
در استان خراسان جنوبی، شهرستان طبس واقع شده و با مساحتی وسیع در دل کویر مرکزی ایران واقع شده است. این منطقه بهدلیل وجود پدیدههای زمینشناسی مانند تپههای ماسهای، درههای خشک، و ساختارهای نمکی، بهعنوان یک ژئوپارک با ویژگیهای خاص زمینشناسی شناخته میشود.
در تابلوی پیش رو تصاویر چشم نوازی از ژئوپارک های نامبرده (منجمله ساخت های فرسایشی کال جنی از ژئوپارک طبس) و مکان های دیگری از ایران اورده شده است.
