فسیل های گیاهی

این فسیل‌ها اطلاعات ارزشمندی درباره تاریخ تکاملی گیاهان، تغییرات اقلیمی و اکوسیستم‌های گذشته زمین ارائه می‌کنند و مطالعه آن‌ها بخشی از شاخه دیرینه‌شناسی گیاهی، یا پالئوبوتانی، محسوب می‌شود. گیاهان در اردوویسین ظاهر شدند اما ظهور بی شک آنها در سیلورین پایانی بوده است. در این بین گیاهان نهان دانه(انژیوسپرم) در کرتاسه زیرین ظاهر و توسعه یافته اند. با توجه به اینکه آب و هوای دوره کرتاسه گرم و ملایم بوده است، تمام گروه های فسیل گیاهی از این دوره به بعد وجود داشته اند.

فرآیند فسیل‌شدن گیاهان معمولاً در شرایط خاصی رخ می‌دهد. یکی از این شرایط، تدفین سریع گیاه پس از مرگ است که از تجزیه و فساد آن جلوگیری کرده و امکان حفظ ساختارهای گیاهی را فراهم می‌کند. همچنین، وجود ساختارهای سخت مانند ساقه‌های چوبی و دانه‌ها، شانس فسیل‌شدن را افزایش می‌دهد، زیرا این بخش‌ها در برابر تجزیه مقاوم‌تر هستند. شرایط محیطی خاص مانند باتلاق‌ها، دریاچه‌های کم‌عمق یا مناطق آتشفشانی نیز می‌توانند فرآیند فسیل‌شدن را تسهیل کنند.

منابع اصلی فسیل‌های گیاهی شامل برگ‌ها و شاخه‌ها، دانه‌ها و میوه‌ها، چوب و ساقه‌ها، ریشه‌ها و غده‌ها و همچنین ذرات میکروسکوپی مانند گرده و اسپور هستند. برگ‌ها و شاخه‌ها بیشترین نمونه‌های فسیلی را تشکیل می‌دهند و اطلاعاتی درباره شکل و محیط زیست گیاهان گذشته ارائه می‌کنند. دانه‌ها و میوه‌ها با مقاومت بیشتر در برابر تجزیه، برای مطالعه پراکنش گیاهان اهمیت دارند. بافت‌های چوبی و ساقه‌ای، به دلیل مقاومت بالا، برای تحلیل ساختار درختان قدیمی کاربرد دارند. ریشه‌ها و غده‌ها کمتر یافت می‌شوند اما اطلاعات ارزشمندی درباره سیستم‌های زیرزمینی گیاهان ارائه می‌کنند. ذرات میکروسکوپی نیز از طریق پالینولوژی مطالعه می‌شوند و کمک شایانی به بازسازی اقلیم و محیط‌های گذشته می‌کنند.

برخی نمونه‌های برجسته فسیل‌های گیاهی عبارتند از: جنگل‌های عظیم دوره کربنیفر که شامل سرخس‌ها و سرخس‌سانان بودند و منبع اصلی زغال‌های زمین محسوب می‌شوند، و فسیل‌های دوره تریاس و ژوراسیک که شامل اولین درختان مخروطی و گیاهان دانه‌دار بوده و زمینه‌ساز تنوع گیاهی مدرن شده‌اند.

به طور کلی، فسیل‌های گیاهی نه تنها ابزار مهمی برای درک تاریخ تکاملی گیاهان هستند، بلکه اطلاعات ارزشمندی درباره تغییرات اقلیمی و اکوسیستم‌های گذشته ارائه می‌دهند و مطالعه آن‌ها بینش‌های عمیقی درباره تاریخ زمین فراهم می‌کند.