ساعت آفتابی
ساعت آفتابی وسیله ای است که در طول روز و با استفاده از مکان خورشید در آسمان، زمان را به وقت محلی می سنجد. معمول ترین نوع ساعت آفتابی، از میله ای ساخته شده است که روی صفحه ای قرار دارد و ساعت های روزانه روی صفحه نشانه گذاری شده اند. وقتی مکان خورشید در آسمان عوض می شود، مکان سایه ی میله هم روی صفحه جابه جا می شود و ساعت را نشان می دهد.
تا کنون انواع ساعت های خورشیدی طراحی شده اند که اساس کار آنها مبتنی بر موقعیت خورشید در آسمان و طول سایه است. یک شاخص، معیار ایجاد سایه بر روی ساعت است. ساعت های آفتابی به دو دسته کلی تقسیم می شوند که اساس کار آنها مبتنی بر موقعیت خورشید در آسمان و طول سایه است. برخی از آنها از یک نقطه یا خط نوری برای نمایش زمان استفاده می کنند و بعضی دیگر از یک تیغه ی سایه ساز. در هر دو مورد، نور یا سایه بر روی صفحه ای می افتد که ساعت های مختلف به صورت خطوط و علائم مشخص بر آن نقش بسته است.
مهم تریم مدل های ساعت آفتابی عبارتند از افقی، عمودی، استوایی، قطبی، آفتابی حلقه ای، آنالماتیک، مرکب و دیجیتالی. در هر دو مورد، نور یا سایه بر روی صفحه ای می افتد که ساعت های مختلف به صورت خطوط و علائم مشخص بر آن نقش بسته است.
در پارک فیزیک زمین از مجموعه ی پارک موزه علوم زمین مشهد، بخش ساعت های آفتابی، شامل 5 مدل ساعت آفتابی است که یک نوع آن از نوع آنالماتیک میباشد. یعنی فرد بازدید کننده به جای شاخص قرار می گیرد و از روی سایه ی خود زمان را می سنجد. در کنار این ساعت زمینی، چهار مدل ساعت آفتابی کوچک هم قرار گرفته است که هر یک مدل مخصوصی از ساعت آفتابی را نمایندگی می کند.
ساعت های آفتابی این پارک موزه با طراحی و اجرای شرکت انگاره فیزیک توس و در سال 1396 اجرا شده است.
